Morgenrit langs het strand – Anton Mauve
Morgenrit langs het strand – Anton Mauve
Een prachtig werk uit de Haagse school waar we veel van kunnen leren is Morgenrit langs het stand van Anton Mauve. Mauve schilderde dit werk met olieverf op een doek van ongeveer 44 x 69 cm in 1876. Het behoort tot de collectie van het Rijksmuseum. Neem even de tijd om de link te openen en het schilderij rustig in je op te nemen.
De Haagse school (ca.1860-1890) bestond uit een aantal schilders die probeerden de natuur
zo realistisch mogelijk weer te geven, zonder deze te idealiseren.
We krijgen dus een inkijkje in het verleden! We zien het strand van waarschijnlijk Scheveningen zoals het er 140 jaar geleden uitzag. En hoewel de schilders van de Haagse school er meestal voor kozen om het arme hardwerkende volk te schilderen zien we hier een rijkeluis uitje. Het is niet makkelijk om een realistische weergave te maken van de lichtval op de vacht van paarden. Daar gaan we het dan ook niet over hebben.
Een blik op de details
We willen een paar details bekijken die ons gaan helpen om realistisch te schilderen. Ten eerste de horizon. De horizon ligt heel hoog, wat verklaard wordt door het hoge uitzichtpunt van de schilder. Hij zit of staat op een duin. Als je er ooit voor kiest om een hoge horizon te gebruiken let er dan op dat de afstand die je schildert tot aan de horizon enorm is. Details zul je dus redelijk aan de voorgrond moeten houden, anders klopt het perspectief niet.
Zoom eens in op de details van Mauve: de kleedkarren links en rechts naast het witte paard. De vorm is simpel, de kleur in dezelfde toon als het strand, iets lichter voor het doek, iets donkerder voor de schaduw. Bij de linker koets ontwaren we 2 figuurtjes, mensen? Uitgezoomd lijkt dat het geval. Maar kijk naar de afmetingen! Wat een geweldig voorbeeld van perspectief.
Een ander detail is het helmgras. Bekijk de plek naast de rechterschouder van de rechtse ruiter. Je ziet de plukjes helmgras licht naar rechts buigen. De meest logische richting in Nederland, waar de westenwind vaak tegen de duinen omhoog waait. Dit soort kleine details maken dat je landschap realistisch is, denk dus over dat soort details na, en hoewel je niet halm voor halm helmgras schildert zijn dit soort details het verschil tussen een mooi schilderij en een fantastisch schilderij.
Kleurgebruik van een Meester
Wat ook opvalt is de heldere blonde kleur. Het is echt een zonovergoten dag. Kijk ook eens naar de opbouw van de lucht, wolkeloos maar nevelig, opgebouwd met minimale kleurverschillen en horizontale streken van een redelijk grote kwast.
De overgang tussen water en lucht is niet strak, maar aangebracht met een wat donkere watertint. Je kan er naar blijven kijken en je afvragen waar de horizon echt is. Dit effect hebben we allemaal weleens in het echt bekeken op het Noordzee strand.
De branding volgt de kustlijn, enigszins diagonaal, en ook het natte zand is afgebakend met een andere tint. Aandacht voor deze details, en niet te snel tevreden te zijn met een nieuw gemengde kleur zorgen ervoor dat je veel winst kan behalen in je schilderkunst. Probeer eens een groter doek zoals deze te schilderen met zo “weinig” kleur zonder dat het effect vlak wordt. Meng van 1 kleur heel veel lichtere en donkere tonen tijdens het schilderen en gebruik deze om je compositie te verlevendigen.
Hoe zorg je ervoor dat figuren in de voorgrond niet zweven? Kijk maar eens naar de drie paarden, ze hebben een schaduw op het zand. Maar wat valt je op aan het vierde paard, dat al wat verder het stand opgelopen is?
We hopen dat je weer wat nieuws hebt geleerd van een echte meester, Anton Mauve. Zin om zelf een strandtafereel te schilderen? Kijk dan eens naar DVD 9. Veel schilderplezier!
Het team van onlinelerenschilderen.nl